 |
Megaregion |
Region karpacki |
| Prowincja |
Karpaty Zachodnie |
| Podprowincja |
Zewnętrzne Karpaty Zachodnie |
| Makroregion |
Beskidy Zachodnie |
| Mezoregion |
Gorce |
Zajmowane
jednostki
administracyjne |
Polska:
– woj. małopolskie
– powiat limanowski, powiat nowotarski |
 |
 Pomorze
Pomorze jest historyczną krainą usytuowaną w części północnej Europy Środkowej, stanowi ono pas lądu ciągnący się wzdłuż brzegu południowego naszego Bałtyku od wyspy Rugia, a dokładniej od rzeki Recknitz po niemalże półwysep Helski. Pomorze jest podzielone na następujące regiony:
1. Region Zachodniopomorski:
- Pobrzeże Szczecińskie
- Pobrzeże Koszalińskie
- Pojezierze Zachodniopomorskie
- Pojezierze Południowopomorskie
2. Region Pomorski
- Pobrzeże Gdańskie
- Pobrzeże Koszalińskie
- Pojezierze Wschodniopomorskie
- Pojezierze Południowopomorskie
3. Region Kujawsko - Pomorski
- Pojezierze Wielkopolskie
Geneza powstania Pomorza.
Obecny krajobraz Pomorza ukształtował się około 15 tysięcy lat temu na skutek cofającego się, topniejącego lodowca skandynawskiego podczas ostatniej fazy zlodowacenia zwanego bałtyckim. Strefa brzegowa, która sięga w głąb kraju około 50-100 km posiada charakter dość równinny, nieliczne są tylko wzniesienia, które przekraczają 100 m n.p.m. (np. Rowokół koło Smołdzina 115 m n.p.m., Góra Chełmska koło Koszalina mająca 137 m n.p.m., oraz Święta Góra w okolicy Polanowa - 155 m n.p.m.), obfituje ona w liczne mierzeje, wydmy oraz jeziora przybrzeżne. Strefa południowa utworzona została poprzez morenę denną i czołową, na jej krajobraz składa się pasmo wzniesień, doliny rzek oraz tysiące jezior.
Historia Pomorza.
Pomorze swym zasięgiem obejmuje nadmorskie ziemie zarówno polskie jak i niemieckie; stanowią one pas lądu ciągnący się wzdłuż brzegu południowego Bałtyku od rzeki Recknitz płynącej w Republice Federalnej Niemiec aż po rzekę Piaśnica płynącą w Rzeczypospolitej Polskiej. Kraina Pomorza charakteryzuje się znaczną różnorodnością etniczną oraz odmiennością dziejów politycznych swoich poszczególnych fragmentów, nazywanych różnie przez grupy zamieszkujące je.
Tereny wyżej opisane w Polsce nazywane są Pomorzem Zachodnim, ze względu na dokonany w roku 1945 podział polityczny nazwa ta ogranicza się do terenów położonych na wschód od Odry, w Niemczech nazywane Pomorzem Tylnym. Natomiast obszar Pomorza, który leży na zachód od rzeki Odry nazywany jest Pomorzem Przednim i podzielony jest na dwie zasadnicze części:
a) Stare Pomorze Przednie, które obejmuje obszar między dwoma rzekami: Pianą i Odrą,
b) Nowe Pomorze Przednie, które obejmuje obszar leżący na zachód od rzeki Piany.
Pozostała część polskiego wybrzeża nazwana jest Pomorzem Wschodnim, natomiast wybrzeże niemieckie - Pommerellen bądź Westpreußen (dawne Prusy Zachodnie).
Ogólnie rzecz biorąc na złożone dzieje polityczne oraz administracyjne Pomorza wywarły wpływ następujące państwa: polskie, niemieckie, szwedzkie i duńskie.
Pełną bagien i porośniętą przez puszcze ziemię zasiedlały plemiona pomorskie, które były zorganizowane w małe państewka z naczelnikami grodu na ich czele. Obszar Pomorza leżący na zachód od rzeki Odry zasiedlały w X wieku plemiona słowiańskie, które należały do Związku Wieletów, podbiły one zamieszkiwaną przez Pomorzan prawobrzeżną część. Po dokonaniu zjednoczenia obszarów po dwóch stronach Odry, Pomorze funkcjonowało od XII do XVII wieku już jako samodzielne oraz niezależne Księstwo Zachodniopomorskie. Gdy wygasły rządy rodu Gryfitów, w roku 1637 zachodnia część Księstwa przeszła pod panowanie Szwecji, natomiast wschodnia część przypadła Brandenburgii. Od wieku XVIII obejmująca swym zasięgiem cały teren Pomorza - Prowincja Pomorska stanowiła następujące części: Królestwo Prus, Cesarstwo Niemieckie, Republika Weimarska i III Rzesza. Od roku 1945 lewobrzeżna część należała do NRD (obecnie Niemiec), zaś prawobrzeżna część należy obecnie do Polski.
Pomorze zachodnie.
Północną granicę regionu stanowi wybrzeże Bałtyku, tam też znajdują się porty morskie: Szczecin - Świnoujście, Kołobrzeg, Darłowo. Znajduje się tutaj dobrze rozwinięta noclegowa baza, która czyni ten cudowny i malowniczy region idealnym dla turystów tak polskich jak i z zagranicy. Region Pomorza Zachodniego to obszar wyjątkowo atrakcyjny dla ruchu turystycznego. Region obfituje w kąpieliska nadmorskie, ośrodki wypoczynku nad jeziorami, uzdrowiska oraz ośrodki kulturowe. Urozmaicony a tym samym piękny krajobraz, bogata fauna i flora, czyste powietrze sprawia, że poza pobrzeżem Bałtyku ze znanymi kurortami na cały kraj dającym możliwość super wypoczynku, cały region jest sprzyjający dla uprawiania przeróżnych form rekreacji a także ugości nawet najbardziej wybrednego turystę. Czyste wody jezior oraz lasy sprzyjają tutaj uprawianiu wodnej turystyki, rowerowej, pieszej i konnej, a za sportów wodnych żeglarstwa oraz windsurfingu. Bardzo dobrze rozwijają się tutaj gospodarstwa agroturystyczne, lasy są pełne jagód oraz grzybów, a rzeki obfitują w wiele gatunków ryb. Myśliwi po wcześniejszym zarejestrowaniu się w jednym z istniejących tutaj kół łowieckich mile będą mogli wspominać odbyte tu polowania w zajmujących znaczne obszary kniejach. Krajobraz Wybrzeża może urzec turystę szerokimi i piaszczystymi plażami, a także rozległymi lasami. Jeziora mierzejowe oraz klify, nadające pięknego wyglądu rzeźbie terenu są wynikiem działalności lodowca skandynawskiego. To dzięki temu, bardzo dobre warunki do wypoczywania występują także na Pojezierzach: Myśliborskim, Wałeckim, Drawskim i Ińskim. Występuje tu kilka setek jezior o powierzchni przekraczającej 1 hektar. Swym pierwotnym i niezmienionym krajobrazem urzeka także Drawieński Park Narodowy wraz z rzeką w nim płynącą - Drawa, posiadającej górski nurt, jest ona jedną z najbardziej atrakcyjnych rzek służącej uprawianiu turystyki kajakowej. Region zachodniopomorski jest bogaty w zabytki przyrody. Znajduje się tutaj 6 parków krajobrazowych, 3 puszcze, 75 rezerwatów i więcej niż 1100 pomników przyrody. Ten region to także dość bogata historia. Zabytki rozsiana na całym obszarze o tym świadczą. Żywa jest także tradycja związku tego regionu z morzem, wyrazem tego związku są coroczne imprezy takie jak Festiwal Wikingów, Wineta czy uroczyste obchodzenie Dni Morza.
Wybrzeże Środkowe.
Region Wybrzeża Środkowego dzięki swojemu położeniu oraz walorom przyrodniczym stanowi jeden z najbardziej atrakcyjnych regionów turystycznych w Polsce. Usytuowanych jest tutaj dużo miejscowości wypoczynkowych oraz ciągnące się na znacznych obszarach piaszczyste plaże. Znajduje się tutaj Słowiński Park Narodowy (skupiający w swych granicach największe w całej środkowej Europie wydmy ruchome). Najsłynniejszymi kurortami w omawianym regionie są Ustka, Łeba i Darłówka.
Wybrzeże Wschodnie.
Wybrzeże Wschodnie jest to bardzo malownicza kraina leżąca na wschód od rzeki Łeby. Występuje tu wiele miejscowości dla pełnego wypoczynku. Jednym z najsłynniejszych kurortów na Wybrzeżu Wschodnim jest Sopot ze znajdującym się tutaj najdłuższym molem spacerowym w Polsce (długość 512 m), miejsce spacerów i festynów. Największa liczba obiektów zabytkowych występuje w Gdańsku, są to na przykład największy pochodzący ze średniowiecza kościół w Polsce - Bazylika NMP, Centralne Muzeum Morskie, Dwór Artusa, symbol Gdańska- fontanna Neptuna oraz gotycki ratusz, Stocznia Gdańska. Turyści, którzy poszukują rozrywki koniecznie muszą odwiedzić miejscowości położone na Mierzei Helskiej. Są to Hel, Jurata, Chałupy, Jastarnia czyli największe turystyczne ośrodki w tym fragmencie wybrzeża. W kierunku wschodnim od Gdańska jest Mierzeja Wiślana, biegnie ona łukiem od Katów Rybackich ku wschodowi, oddzielając Zalew Wiślany od Zatoki Gdańskiej.
Najciekawsze zabytki Pomorza to licznie tu występujące latarnie morskie:
1. Latarnia Morska - Czołpino
Jej wysokość osiąga wartość 25,2 m
Wysokość światła to 75 m n.p.m.
Natomiast zasięg światła sięga do 12 Mm (mil morskich).
2. Latarnia Morska Darłowo
Jej wysokość osiąga wartość 22 m
Wysokość światła to 19,7 m n.p.m.
Natomiast zasięg światła sięga do 15 Mm
3. Latarnia Morska Gąski
Jej wysokość osiąga wartość 49,8 m
Wysokość światła to 50,1 m n.p.m.
Natomiast zasięg światła sięga do 23,5 Mm
4. Latarnia Morska Jarosławiec
Wysokość tej latarni to: 33 m
Wysokość światła to 50,2 m n.p.m.
Natomiast zasięg światła sięga do 23 Mm
5. Latarnia Morska KIKUT
Wysokość tej latarni to 15 m
Wysokość światła to 91,5 m n.p.m.
Natomiast zasięg światła sięga do 16 Mm
6. Latarnia Morska Kołobrzeg
Wysokość tej latarni to 26 m
Wysokość światła to 36,5 m n.p.m.
Natomiast zasięg światła sięga do 16 Mm
7. Latarnia Morska Niechorze
Wysokość tej latarni to: 45 m
Wysokość światła to: 62,8 m n.p.m.
Natomiast zasięg światła sięga do: 20 Mm
8. Latarnia Morska w Świnoujściu
Wysokość tej latarni to: 68 m
Wysokość światła to: 68 m n.p.m.
Natomiast zasięg światła sięga do: 25 Mm
9. Latarnia Morska w Ustce
Wysokość tej latarni to: 19,5 m
Wysokość światła to: 22,2 m n.p.m.
Natomiast zasięg światła sięga do: 18 Mm
Innymi zabytkami są:
10. Wieża ciśnień znajdująca się w Darłowie.
11. Ruiny kościoła na stromym klifowym brzegu w Trzęsaczu - powstał on na przełomie wieku XIV i XV. Po fali różnych kataklizmów oraz nieustającej erozji klifu w roku 1811 zakazano korzystania z podwórza przykościelnego, w roku 1874 odprawiona została tu ostatnia msza święta. Kościół ten stoi do dnia dzisiejszego na groźnym klifie i czeka aż siły natury zabiorą ostatnią jego ścianę jaka została.
12. Słowiński Park Narodowy - park ten utworzono w 1967roku. Jest jednym z największych parków narodowych w Polsce obejmując powierzchnię powyżej 18 000 ha (z czego 6355 ha znajduje się pod ścisłą ochroną). W 1977 roku został wpisany na Listę Rezerwatów Biosfery UNESCO. W granicach parku znajduje się jezioro Łebsko, Gardno oraz Dołgie Wielkie i Dołgie Małe. Największą atrakcją turystyczną parku jest wędrujące wydmy sięgające 50 m , będące największymi w Europie Środkowej. Interesującą florę parku stanowią mikołajek nadmorskie, widłak torfowy, rosiczka, wydmuchrzyca nadmorska.
13. Muzeum - "Dar Pomorza" - zostało ono uznane za jeden z najpiękniejszych na świecie żaglowców. Zbudowany został on w roku 1909 w stoczni w Hamburgu, wówczas nazwany Prinzess Eitel Friedrich aż do rozpoczęcia I wojny światowej służył on jako statek szkolny Niemieckiej Marynarki Handlowej. Po zakończeniu wojny, w ramach wojennych odszkodowań żaglowiec został przekazany Francji, stąd w roku 1929, nieco już zniszczony, wykupiony został przez Polaków. Odremontowany został w Danii, a dnia 30 lipca 1930 przekazano go uroczyście Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni. Dwukrotnie opłynął Ziemię w latach trzydziestych, a w roku 1972 zadebiutował podczas Regat Cutty Sark, w których zwyciężył w grupie największych żaglowców. Ten sukces powtórzył się w roku 1980, zwyciężając wówczas w dwóch kolejnych biegach regatowych. Wówczas był jedyną jednostką nie będącą w obrębie żelaznej kurtyny. Swój ostatni rejs "Dar Pomorza" odbył w roku 1982.
14. Muzeum Wsi Słowińskiej usytuowane jest we wsi o nazwie Kluki położonej nad jeziorem Łebsko, jest to 41 km w stronę północny-wschodnią jadąc od Słupska. Piece chlebowe, piwnice, ogólnie architektura budynków i studnie, otaczające drzewa, ogródki przy domach z uprawami różnych warzyw i kwiatów oraz pozostawione w obejściu sprzęty rolnicze i narzędzia rybackie są wierną rekonstrukcją rybackiej wsi słowińską i przedstawiają jej klimat sprzed stu lat.
15. Port w Darłówku jest dostępny dla jachtów oraz łodzi motorowych, których liczba przybywa każdego roku. W 1999 roku w Darłowie zorganizowano Centralne Obchody Dni Morza. Wędkarze, czyli tacy którzy lubią "moczyć kij w wodzie" mogą oddać się swemu wędkarskiemu uczestnicząc w morskich połowach ryb na wędkę. Innych amatorów wrażeń morskich zapraszają prywatni armatorzy oferują oni wycieczki w głąb morza, kutrami rybackimi. Nie można również zapomnieć o lubiących spływy kajakowe, dla nich turystyczny szlak jest na rzece Wieprz na odcinku od Kępic do ujścia do Morza Bałtyckiego.
Najciekawszymi miejscowościami, które naprawdę warto tutaj odwiedzić są: Kołobrzeg, Puck, Ustka, Słupsk, Sopot, Jastrzębia Góra, Gdańsk, Stargard Szczeciński, Gdynia, Szczecin, Szczecinek, Darłowo, Dąbki, Cisowo, Jarosławiec, Jurata.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
Grupa GMI
